Jantlar, araçlarda kullanılan kritik öneme sahip parçalardır. Statik ve dinamik yükler altında faaliyet gösterirler. Tasarım sürecinde, belirli bir araç göz önünde bulundurularak, ilgili standartlara uygun testler için hesaplanan kuvvetler altında jantlar üzerinde çeşitli analizler yapılır. Bu analizlerin ardından numune üretimi ve çeşitli mekanik testler gerçekleştirilir. Bu testler arasında dinamik viraj yorulması testi, doğal frekans analizi, çift eksen yorulma testi, radyal yorulma testi, 13° darbe testi, 90° darbe testi, iç flanş deformasyon testi ve ZWARP testi bulunmaktadır. CMS jant mekanik laboratuvarlarında jant için gerekli tüm mekanik testler gerçekleştirilebilmektedir. Ancak, bu testlerin yapılabilmesi için jantların üretilmiş olması gerekmektedir. Maliyet avantajı sağlamak adına sonlu elemanlar analizleri, tasarım doğrulama aşamasında sıkça kullanılan yöntemlerdendir. Tasarım doğrulama sürecinin kısaltılması, tasarım sürecinin genel verimliliği açısından önemlidir. Bu çalışma kapsamında, sürecin kısaltılmasına katkıda bulunacak optimizasyon çalışmaları yapılmıştır.
Jantlar, sürüş sırasında birçok farklı bileşen ile birlikte çalışır. Sürüş esnasında, jantlar yol veya araç kaynaklı değişken periyodik yüklere maruz kalır ve bu karmaşık yükler altında, belirli tekrar sayılarından sonra yorulma hasarı ile karşılaşılabilir. SAE J2562 standardına uygun şekilde CMS jant bünyesinde hazırlanan sonlu elemanlar simülasyonları ile jantların çift eksenli yorulma testi davranışları, Ansys Workbench 2023R1 programı kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada, jant üzerindeki 12 temel ölçünün çift eksenli yorulma testi davranışı üzerindeki etkileri belirlenmiştir. Böylece, tasarım tecrübesi sayısallaştırılarak ürün geliştirme sürecinin verimliliği artırılmıştır. ORCID NO: 0000-0002-6612-5717
Anahtar Kelimeler: Optimizasyon, sonlu elemanlar analizi, istatistik
|
