Amortisör braketlerinde kullanılan projeksiyon kaynak metodu ile elde edilen braket dayanım değeri araç sürüş güvenliği açısından kritik öneme sahiptir. Bulunduğu konum gereğiyle ciddi dinamik yüklere maruz kalan bu parçalarda projeksiyon kaynak proses parametrelerinin optimum seviyede tutulması kalite açısında n önemlidir. Projeksiyon kaynak prosesinde en kritik nokta belirli kriterlere göre kaynak parametrelerinin seçimidir. Bu çalışmanın ana hedefi, otomotiv sektöründe kullanılan S355MC sac malzemelerle üretilen amortisör bağlantı braketlerinin 38 kA akım değerinde projeksiyon kaynak işlemi ile üretilmesidir. Aynı zamanda 45 kA seviyelerindeki akım değerleri ile elde edilen kopma değerlerine ulaşılması için kaynak deneylerinin yapılmasıdır.
Çalışmada Mactera marka 38kA kapasitede projeksiyon kaynak makinesi kullanılarak üretilen numuneler ile tek yönde koparma testleri gerçekleştirilmiştir. Bu deneyler kaynak makinesi ile sabit tutulan 34, 36 ve 38 kA akım değerlerinde kaynak noktalarına uygulanan baskıyı tanımlayan sıkma kuvveti ve parça üzerinden geçen akımın süresini tanımlayan kaynak süresi parametreleri değiştirilerek gerçekleştirilmiştir.
Çalışmada parametrelerin çekme dayanımına etkisi incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre projeksiyon kaynak prosesi uygulanan numunelerde akım değerinin artması koparma test sonuçlarına olumlu etki etmiştir. Ancak sıkma kuvveti ve kaynak süresi parametreleri proses sonrası numunede malzemede yapısal değişikliklere sebep olduğu için yüksek değerlerde çekme kuvvetinin düştüğü görülmüştür.
Çalışma sonucunda, çekme deney dayanımlarında yaklaşık %40’lık bir artış belirlenmiştir. Yapılan deney çalışmaları öncesinde istenen dayanım değerleri elde edilemeyen parça için uygun dayanım değerleri elde edilmiştir. Kaynak parametrelerinin yanı sıra parça formlama hatalarının kaynak kalitesini etkilediği belirlenmiştir. Sektörde daha yüksek akım değerlerinde üretilen parçanın ortalama %13 daha az akım değeriyle başarılı bir şekilde üretilmesi sağlanmıştır. Bu sayede enerji maliyetinde parça bazında tasarruf sağlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Amortisör Braketi, Kaynak Parametreleri, Direnç Kaynağı, Projeksiyon Kaynak, Koparma Testi
|