Seramik sağlık gereçleri, son yıllarda büyük bir ivme ile gelişen inşaat sektörünün önemli girdilerindendir. Ürün yelpazesinde klozet, hela taşı, pisuar, lavabo, duş teknesi, bide ve yardımcı mamuller yer almaktadır. Islak mekânlarda kullanılan bu ürünler, her geçen gün hem işlevsel hem de teknolojik olarak farklılıkları ile insan hayatının vazgeçilmez bir parçası olarak sunulmaktadır. Endüstride vitrifiye sır reçetelerinde temelde örtücülük sağlaması nedeni ile yaygın kullanım bulan ZrSiO4 yani öğütülmüş zirkonyum silikat, ZrO2, SnO, TiO2 gibi daha yüksek maliyetli opaklaştırıcılara nazaran maliyeti düşük ve istenen teknik yeterliliğe sahiptir. Genel opaklık sağlayıcılar içerisinde endüstriyel maliyeti en düşük seviyede konumlanmasına rağmen sır reçetesini oluşturan hammaddeler içerisinde en yüksek maliyetli olanıdır. Zirkonyum silikat kırınım indisinin (n=1,92-1,96) yüksek olması sayesinde opaklık şiddetini artırarak sırın daha beyaz görünmesini sağlamaktadır. Bu çalışmada, örnek bir vitrifiye opak sır reçetesinde, eser miktarda impürite ihtiva eden, pişme rengi açık, ince tane boyutlu ve ithal zirkona nazaran çok daha düşük maliyetli olan kalsine kaolin kullanımı ile opasite sağlayıcı olarak işlev gören zirkonyum silikat (ZrSiO4) miktarının azaltılması hedeflenmiştir. Bunun dışında fiziksel özelliklerinden dolayı K-730 kili, müllit,şamot denenmiştir. Üretilen sırların erime davranışına dilatometre testi uygulanmıştır. Sırların opaklık yeterliliği ise renk ölçüm cihazı yardımıyla kromatik koordinatları (L*, a*, b* ) ölçülerek belirlenmiştir. Yapılan çalışmada kırınım indeksi yüksek olan yerli hammaddelerle ithal zirkonun %40 oranına kadar azaltılabileceği belirlenmiştir.%40 ı aşan oranlarda ise renk kromatik koordinatlarının farkının endüstriyel kullanımı uygun olmadığı belirlenmiştir. ORCID ID: 0000-0002-6097-3002
Anahtar Kelimeler: Zirkonyum silikat, seramik sağlık gereçleri,sır
|
