Uçaklarýn performansý büyük ölçüde kanat tasarýmlarýna baðlýdýr. Tarihsel olarak, daha iyi uçuþ kontrolleri, daha uzun menzil ve daha iyi uçuþ profilinin yaný sýra düþük sürtünme ve düþük yakýt tüketimi ile daha iyi performans gösteren uçaklar geliþtirmek için birçok tasarým deðiþikliði yapýlmýþtýr. Tasarým deðiþikliðine baðlý olarak, uçaðýn parçalarýnýn yapýldýðý malzemelerde deðiþmek zorunda kalmýþtýr. Buna baðlý olarak havacýlýkta yeni malzemeler geliþtirme yoluna gitmiþtir. Ýlk uçaklarda kullanýlan tahta ve bez malzemelerin yerini günümüzde yüksek teknoloji ile üretilen ve bir malzemenin tek baþýna sahip olamayacaðý mukavemet, korozyon direnci ve hafiflik gibi birçok üstün özelliði bir arada barýndýran kompozit malzemeler almýþtýr. Günümüz uçaklarýnýn özellikle uçuþ kontrollerini saðlayan elevatör, aileron, spoiler gibi ana kumanda yüzeylerini oluþturan parçalarýn üretiminde kompozit malzeme kullanýlmaktadýr. Kuþlardan esinlenen dönüþen kanatlar, gelecekteki uçaklarýn kanatlarý ve kanatçýklarýdýr. Böyle bir uçak kanadýnýn içinde, bükülmeye uyumlu yapýlar, kanat kutusunun hemen dýþýndaki elastomerik kaplamalarla birleþir. Bu yapýlar kanadýn dýþ kabuðunu oluþturur ve anizotropik davranýþ gösterir. Aralýk yönünde sert ve kiriþ yönünde esnek, karmaþýk çalýþtýrma mekanizmalarýna gerek yoktur; bunun yerine, küçük servo motorlarla birlikte balýk kýlçýðýna benzer bir iç yapý, daha az enerji ve minimum aðýrlýk ile ayný iþlevi yerine getirir. Söz konusu yapýlarýn bu faydalarý ve Türk Havacýlýk ve Uzay Sanayii'nin (TAI) Türk savaþ uçaðý Hürjet, insansýz hava araçlarý Anka ve Aksungur gibi mevcut uçak projeleri göz önüne alýndýðýnda, ana odak noktalarý bu yapýlar olmaktadýr. Kapsamlý bir literatür taramasýnýn ardýndan, uygun geometriyi belirlemek için trapez oluklu yapýlarýn çekme ve 3 noktalý eðilme (3PB) testlerinin FEM analizi yapýlmýþtýr. Karar verilen geometriye sahip bir tanesi alüminyumdan, diðeri kompozitten olmak üzere iki adet parça üretilmiþtir. Üretimden önce alüminyum ve kompozit olarak uygun dolgu yapý belirlenmiþtir. Ayrýca belirlenen geometride alüminyum parçanýn üretilmesini saðlamak üzere kalýp ve kompozit parçanýn üretilmesi için kullanýlacak uygun geometriye sahip serim tool’unun tasarýmý yapýlmýþtýr. Tasarlanan tool’un ve kalýbýn imalatý yapýlmýþtýr. Daha önce belirlediðimiz dolgu yapýlar, elde edilen kalýp ve tool yardýmý ile tasarlanan parçalara dönüþtürülmüþtür. Üretilen bu parçalar testlere tabi tutulmuþtur. Test sonuçlarý deðerlendirilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Alüminyum, Kompozit, Dolgulu Yapýlar, Açýlý Kalýplama, Elle Serim Metodu
|
