Hava taþýtlarýnýn tarihçesi incelendiðinde malzeme seçiminin metal kullanýmýndan kompozit malzemelere yönlendiði görünmektedir. Metal-metal ve kompozit-metal montaj iþlemlerinde hem baðlayýcýlarýn hem de yapýþtýrýcýlarýn birbirine alternatif ya da birbirini tamamlayýcý olarak kullanýlmasýyla birlikte, kompozit parçalarýn üretim teknikleri yapýþma dayanýmýndaki farklýlýklarý beraberinde getirmektedir. Özellikle kompozit malzemelerin kürlenme proseslerindeki alternatifler üretilen parçalarýn yapýsal dayanýmlarýnýn deðiþmesine yol açabilmektedir. Kompozit malzemelerin varlýðýndaki yapýþtýrma iþlemlerinde temelde üç farklý yapýþtýrma prosesi kullanýlmaktadýr; eþ zamanlý kürlenme, eþ zamanlý yapýþtýrma ve ikincil yapýþtýrma. Eþ zamanlý kürlenme prosesinde tüm polimerik malzemeler tek aþamada kürlenmekte; eþ zamanlý birleþtirme prosesinde yarý panellerden bir tanesi; ikincil birleþtirme prosesinde ise her iki yarý panel önceden kürlendirilerek yapýþtýrýcý varlýðýnda birleþtirilmektedir. Bu çalýþma sýrasýnda çelik ile karbon takviyeli epoksi polimer yapýdaki kompozit malzemeler üç yapýþtýrma yöntemi kullanýlarak birleþtirilmiþ olup çalýþma, ayný kompozit malzemelerin birbirleriyle yapýþtýrýlmasý suretiyle tekrar edilmiþtir. Üretilen test panelleri tek bindirmeli kayma dayanýmý testine alýnmak suretiyle yüzeyler arasýndaki dayaným deðerleri karþýlaþtýrýlmýþtýr. Kompozit-kompozit yapýþtýrma proseslerinde ikincil kürlenme ile üretilen parçalar sýrasýyla eþ zamanlý birleþtirme ve eþ zamanlý kürlenme proseslerinden daha yüksek dayaným deðeri vermiþtir. Bu durumun nedeni ikincil birleþtirme ve eþ zamanlý birleþtirme proseslerindeki yüzey hazýrlama tekniðinin (soyma kumaþý) eþ zamanlý kürlenme prosesine göre daha etkin bir yapýþma yüzeyi vermiþ olmasý olarak deðerlendirilmektedir. Kompozit-çelik-kompozit yapýlarýn test edilmesi sonucunda elde edilen dayaným deðerlerinde ise eþ zamanlý kürlenme prosesinin hem ikincil birleþtirme hem de eþ zamanlý prosesinden daha yüksek dayaným verdiði gözlenmiþtir. Bu durumun nedeninin çelik ve kompozit yapýlarýn ýsýl genleþme farklýlýklarýnýn yarý panellerinin üzerinde oluþturduðu gerilimin yapýþma yüzeyini etkilemesinden kaynaklý olduðu deðerlendirilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Karbon-Epoksi Kompozit, Çelik, Eþ Zamanlý Kürlenme, Eþ Zamanlý Birleþtirme, Ýkincil Birleþtirme, Yapýþma Prosesi
|