Taþýt kullanýcýlarý tarafýndan taþýtlardan beklenen birçok teknolojik yeniliklerin ve performans kriterlerinin yanýnda, yüksek olmasý beklenen en önemli kriterlerden biri de konfordur. Motor titreþimleri ve yol düzgünsüzlükleri gibi birçok etken konforu etkileyen titreþimlere sebebiyet vermektedir. Sürekli elyaf takviyeli termoplastik kompozit malzemeler, otomotiv baþta olmak üzere her tür taþýt üreticisi firmanýn titreþim sönümleme özellikleri açýsýndan ilgisini çekmektedir. Taþýt üreticisi firmalarýn sektörde sýklýkla kullandýklarý kompozit malzemelerdeki gibi yüksek özgül mukavemet ve yüksek özgül rijitlik göstermeleri dýþýnda, termoplastik matris malzemelerinin viskoelastik ve viskoplastik özelliklerinin bir sonucu olarak titreþim sönümleme açýsýndan davranýþlarýný tespit etmek önemlidir. Bu çalýþma kapsamýnda termoplastik kompozit yapýlarýn titreþim sönümleme davranýþlarý ve tabi frekanslarý deneysel ve Sonlu Elemanlar Analiz yöntemi ile incelenmiþtir. Titreþim sönümleme davranýþlarýnýn incelenmesi için bir çelik kiriþ numune ve hacimce %45 sürekli cam elyaf takviyeli polipropilen kompozit malzemeden üretilen 10 katmanlý ve [0°/0°/90°/45°/-45°]s katman yapýsýna sahip bir kiriþ numune kullanýlarak karþýlaþtýrmalý incelenmiþtir. Bir ucu ankastre mesnetli diðer ucu serbest kiriþ numunelere darbe çekici yöntemi ile modal testler gerçekleþtirilmiþtir. Yapýlan testler sonucunda kiriþ numunelerin ilk 3 modda doðal frekansý incelenmiþtir. Sonlu elemanlar analizleri ile elde edilen veriler test verileri ile karþýlaþtýrýlmýþtýr. Darbe çekici yöntemi ile gerçekleþtirilen modal testlerden elde edilen veriler üzerinden çelik ve kompozit kiriþ numunelerin dinamik sönüm oranlarý hesaplanmýþtýr. Yapýlan hesaplamalar sonucunda çelik kiriþin dinamik sönüm oraný 0,012 olarak, kompozit kiriþin dinamik sönüm oraný ise 0,02068 olarak bulunmuþtur.
Anahtar Kelimeler: Termoplastik Kompozit, Titreþim Sönümleme, Darbe Çekici, Sonlu Elemanlar
|
