Ülkemizin %90’ından fazlası depreme maruz olup nüfusumuzun yaklaşık %95 i civarı da bu deprem bölgelerinde yaşamaktadır. Özellikle son yıllarda yaşanan 17 Ağustos depremi ve çok kısa süre önce yaşadığımız 6 Şubat Kahramanmaraş depremleri binlerce insanımınız ölümüne neden olmuş, binlerce insanımız sakat kalmış, binlercesi de yaralanmıştır. Bununla birlikte binlerce bina yıkılmış, binlercesi ağır hasar almış ve binlercesi de hasarlı binalar halinde gelmiştir. Bu durum Ülkemizin en önemli sorunu olup ilgili kurum ve kuruluşlar bu konularda yeni düzenleme ve uygulamalarla tedbir almaya çalışmaktadır. Deprem anında binaların yıkılmasının birçok nedeni olabilir. Bunlardan ilk akla gelenler zeminin kötü olması, sıvılaşma, binanda burulma olması, taşıyışı sistemin yetersiz ve binanın depreme karşı dayanımını ifade eden Rijitliğinin yetersiz olması, hatalı projelendirme, uygulama hataları, malzeme hataları, işçilik hataları ve denetim yetersizlikleri sayılabilir. Bunlardan binaların yıkılma nedeni olarak katlarda ve binanın tamamında meydana gelen ötelenme-deplasmanların deprem anında kabul edilebilir sınırların dışına çıkması, bu durumda betonun donatı ile uyum gösterememesi ve artan deplasman ile birlikte taşıyıcı elemanların çatlayarak taşıma gücünü kaybedip yıkılması sıklıkla karşılaşılan bir sonuçtur. Bu çalışmada C-30 ve S-420 çeliği kullanılarak 5 katlı betonarme bir bina da 40x40 cm kesitinde kolonlar kullanıldığında meydana gelen kat deplasmanları ve kolon kesitinin sadece 5 cm arttırılması (%12,5 arttırılması) durumunda 45x45 cm kolonlar olması durumunda aynı binada meydana gelen kat deplasmanları incelenmiştir. Sonuç olarak, kolon boyutunda ki 5 cm lik artış (%12,5) ile binadaki toplam deplasmanın yaklaşık %18,5 oranında azaldığı, yük taşıma kapasitesinin ise yaklaşık %6,5 oranında arttığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Betonarme Binalar, Kolonlar, Deprem, Deplasman, Deprem Yükü.
|
