Ülkemizin %90’ýndan fazlasý depreme maruz olup nüfusumuzun yaklaþýk %95 i civarý da bu deprem bölgelerinde yaþamaktadýr. Özellikle son yýllarda yaþanan 17 Aðustos depremi ve çok kýsa süre önce yaþadýðýmýz 6 Þubat Kahramanmaraþ depremleri binlerce insanýmýnýz ölümüne neden olmuþ, binlerce insanýmýz sakat kalmýþ, binlercesi de yaralanmýþtýr. Bununla birlikte binlerce bina yýkýlmýþ, binlercesi aðýr hasar almýþ ve binlercesi de hasarlý binalar halinde gelmiþtir. Bu durum Ülkemizin en önemli sorunu olup ilgili kurum ve kuruluþlar bu konularda yeni düzenleme ve uygulamalarla tedbir almaya çalýþmaktadýr. Deprem anýnda binalarýn yýkýlmasýnýn birçok nedeni olabilir. Bunlardan ilk akla gelenler zeminin kötü olmasý, sývýlaþma, binanda burulma olmasý, taþýyýþý sistemin yetersiz ve binanýn depreme karþý dayanýmýný ifade eden Rijitliðinin yetersiz olmasý, hatalý projelendirme, uygulama hatalarý, malzeme hatalarý, iþçilik hatalarý ve denetim yetersizlikleri sayýlabilir. Bunlardan binalarýn yýkýlma nedeni olarak katlarda ve binanýn tamamýnda meydana gelen ötelenme-deplasmanlarýn deprem anýnda kabul edilebilir sýnýrlarýn dýþýna çýkmasý, bu durumda betonun donatý ile uyum gösterememesi ve artan deplasman ile birlikte taþýyýcý elemanlarýn çatlayarak taþýma gücünü kaybedip yýkýlmasý sýklýkla karþýlaþýlan bir sonuçtur. Bu çalýþmada C-30 ve S-420 çeliði kullanýlarak 5 katlý betonarme bir bina da 40x40 cm kesitinde kolonlar kullanýldýðýnda meydana gelen kat deplasmanlarý ve kolon kesitinin sadece 5 cm arttýrýlmasý (%12,5 arttýrýlmasý) durumunda 45x45 cm kolonlar olmasý durumunda ayný binada meydana gelen kat deplasmanlarý incelenmiþtir. Sonuç olarak, kolon boyutunda ki 5 cm lik artýþ (%12,5) ile binadaki toplam deplasmanýn yaklaþýk %18,5 oranýnda azaldýðý, yük taþýma kapasitesinin ise yaklaþýk %6,5 oranýnda arttýðý tespit edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Betonarme Binalar, Kolonlar, Deprem, Deplasman, Deprem Yükü.
|
