Tel çekme yöntemi metal endüstrisinde sıklıkla kullanılan ve seri imalat için oldukça hızlı ve verimli bir sistemdir. Cıvata, zincir, perçin, çivi, kablo, halat ve yay gibi ürünlerin üretiminde tel çekme yöntemi bir kalıp ya da hadde kullanılarak malzemeye istenilen geometri kesitinin verilmesi için sıklıkla tercih edilmektedir. Tel çekme yöntemi mühendislik eğrisi düşünüldüğünde malzemenin akma dayanımından sonraki plastik şekil değiştirme bölgesinde gerçekleşen bir olaydır. Bu sayede malzeme üzerinde kalıcı deformasyon gerçekleştirilerek istenilen nihai geometri elde edilebilmektedir. Bu bildiri çalışmasında çelik malzemeden ve dairesel kesite sahip tellere tel çekme işlemi uygulanmış olup sayısal olarak tel çekme yöntemi incelenmiştir. Hazırlanan sayısal model aracılığı ile 0,05, 0,1, 0,2, ve 0,3 hızlarında çelik tel için analizler gerçekleştirilmiştir. Farklı hızlar için hazırlanan sayısal modelde 8,54 mm çapa sahip filmaşin telinin 7,24 mm’ye indirgenmesi işlemi gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analizlerde tel üzerinde oluşan gerilme, açığa çıkan enerji ve sıcaklık değerleri birbirleri arasında kıyaslanmıştır. Yapılan analiz çalışmaları sonucunda 0,3 m/s tel çekme hızında 220,92 MPa olarak gerilme değeri ölçülmüştür. Buna karşılık farklı hızlar için yapılan analizlerde hız artışıyla tel üzerinde oluşan şekil değiştirme enerjisinin arttığı gözlemlenmiştir. Analizlerde en çok şekil değiştirme enerjisi değeri 0,3 m/s hızında 2548,00 J olarak belirlenmiştir. Yapılan çalışma sanayi uygulamalarında optimum proses parametrelerinin belirlenmesine ve verimli bir üretimin gerçekleştirmesine de ışık tutabilecek niteliktedir. (Bu çalışma 1. sırada yer alan yazar(ın) Yüksek Lisans tezinden üretilmiştir. ORCID ID: 0000-0003-0497-1632. Ayrıca bu çalışmaya desteklerinden ötürü Hasçelik Kablo San. Tic. A.Ş.’ye ve FYL-2021-11043 kodlu Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi (BAP) projesine teşekkür ederiz.)
Not: Bu çalışmaya desteklerinden ötürü Hasçelik Kablo San. Tic. A.Ş.’ye ve FYL-2021-11043 kodlu Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi (BAP) projesine teşekkür ederiz.
Anahtar Kelimeler: Tel Çekme, Redüksiyon, Hadde, Çelik Tel, Termal Gerilmeler
|
