Bu çalışmanın amacı; bir aracın farklı dairesel tümseklerden geçtiğinde oluşan deplasmanlarını incelemektir. MATLAB ile entegre çalışarak sistem kontrol ve tasarımını sağlayan Simulink programında bir aracı temsilen çeyrek taşıt modeli kullanılmıştır. Modelin farklı tümsek profillerindeki davranışları; değişken hız& sabit damper katsayısı ve değişken damper katsayısı& sabit hız ile süspansiyon deplasman miktarlarındaki değişimleri ile araç dinamikleri analiz edilmiştir. Süspansiyon sönümleme katsayısı (C2) 0.5 ila 5 kNs/m aralığında ve tümseği geçerken araç hızı 5 ila 20 km/h arasında değişmektedir. İlk senaryoda tümsek yüksekliği 100 mm ve genişliği 5.2m alınmıştır. Bu bilgiler sonucu farklı periyotlar ile aracın hareketi simüle edilmiştir. Araç hızı arttıkça süspansiyon deplasmanı artmış, daha hızlı yanıt vermiştir. Böylece; bir aracın 20 km/h hızda, 5km/h hıza göre çok daha dengeli ve düzenli bir sönümleme kabiliyetine sahip olduğu görülmüştür. Aynı tümsek profilinde, süspansiyon sönümleme katsayısının artması ile de süspansiyon deplasman ve frekansının azaldığını görülmüştür. Sönümleme kapasitesinin artması ile, daha keskin ve sert bir sönümleme oluşmuştur. Süspansiyonun rijitliği artmış, osilasyon azalmıştır. Düşük süspansiyon hareketi ve daha sıkı bir sürüş hissine yol açmıştır ve sürüş konforu azalmıştır. İkinci senaryoda da tümsek yüksekliği 120 mm ve genişliği 4.5 mm alınmıştır ve aynı şekilde simülasyonu yapılmıştır. İki farklı yol profilinde de hız ve damper sönümleme katsayısının artması aynı sonuçları vermiştir. İki senaryodaki hareketler kıyaslandığında; ikinci tümsek profilinde daha yüksek bir süspansiyon deplasmanına ve daha sert bir sönümleme tepkisine sahip olduğu sonucuna ulaşırız. Çünkü; süspansiyon sistemi daha dik bir engeli absorbe etmiştir. Çalışmanın sonucunda süspansiyon katsayısının ve araç hızının araç süspansiyon yol hareketlerini direkt olarak etkilediği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Çeyrek Taşıt Modellemesi, Otomotiv, Taşıt Dinamiği, Süspansiyon Sistemleri
|
