Bu çalýþmanýn amacý; bir aracýn farklý dairesel tümseklerden geçtiðinde oluþan deplasmanlarýný incelemektir. MATLAB ile entegre çalýþarak sistem kontrol ve tasarýmýný saðlayan Simulink programýnda bir aracý temsilen çeyrek taþýt modeli kullanýlmýþtýr. Modelin farklý tümsek profillerindeki davranýþlarý; deðiþken hýz& sabit damper katsayýsý ve deðiþken damper katsayýsý& sabit hýz ile süspansiyon deplasman miktarlarýndaki deðiþimleri ile araç dinamikleri analiz edilmiþtir. Süspansiyon sönümleme katsayýsý (C2) 0.5 ila 5 kNs/m aralýðýnda ve tümseði geçerken araç hýzý 5 ila 20 km/h arasýnda deðiþmektedir. Ýlk senaryoda tümsek yüksekliði 100 mm ve geniþliði 5.2m alýnmýþtýr. Bu bilgiler sonucu farklý periyotlar ile aracýn hareketi simüle edilmiþtir. Araç hýzý arttýkça süspansiyon deplasmaný artmýþ, daha hýzlý yanýt vermiþtir. Böylece; bir aracýn 20 km/h hýzda, 5km/h hýza göre çok daha dengeli ve düzenli bir sönümleme kabiliyetine sahip olduðu görülmüþtür. Ayný tümsek profilinde, süspansiyon sönümleme katsayýsýnýn artmasý ile de süspansiyon deplasman ve frekansýnýn azaldýðýný görülmüþtür. Sönümleme kapasitesinin artmasý ile, daha keskin ve sert bir sönümleme oluþmuþtur. Süspansiyonun rijitliði artmýþ, osilasyon azalmýþtýr. Düþük süspansiyon hareketi ve daha sýký bir sürüþ hissine yol açmýþtýr ve sürüþ konforu azalmýþtýr. Ýkinci senaryoda da tümsek yüksekliði 120 mm ve geniþliði 4.5 mm alýnmýþtýr ve ayný þekilde simülasyonu yapýlmýþtýr. Ýki farklý yol profilinde de hýz ve damper sönümleme katsayýsýnýn artmasý ayný sonuçlarý vermiþtir. Ýki senaryodaki hareketler kýyaslandýðýnda; ikinci tümsek profilinde daha yüksek bir süspansiyon deplasmanýna ve daha sert bir sönümleme tepkisine sahip olduðu sonucuna ulaþýrýz. Çünkü; süspansiyon sistemi daha dik bir engeli absorbe etmiþtir. Çalýþmanýn sonucunda süspansiyon katsayýsýnýn ve araç hýzýnýn araç süspansiyon yol hareketlerini direkt olarak etkilediði tespit edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Çeyrek Taþýt Modellemesi, Otomotiv, Taþýt Dinamiði, Süspansiyon Sistemleri
|
