Otomotiv ve beyaz eşya sektöründe sac metal parçaların üretilmesi aşamasında kesme kalıpları kullanılmaktadır. Kesme işlemlerinde, kalıbın hassas kesme yapabilmesi, kalıp ömrünün uzun olması ve kesilen yüzeyin düzgün çıkması son derece önemlidir. Malzeme yüzeyinde oluşan kesme düzlüğü ürün kalitesi ile doğrudan ilişkilidir. Sunulan bu deneysel çalışmada, otomotiv sektöründe kullanımı yaygın olan çelik sacların mekanik preslerde farklı açılarda kesilmesi ve kesme açısı farklılığının sacın kesme yüzeyine olan etkisi incelenmiştir. Farklı açıların; düzgün kesme derinliği ve çatlak oluşumu gibi malzemenin yüzey kalitesini belirleyen faktörlerle ilişkisi irdelenmiştir. Kesilecek malzeme olarak 7,5 mm kalınlığında S235JR çelik sac kullanılmıştır. S235JR sac malzeme kullanılarak bir fren kaburgası üretilmiştir. Malzemenin sac kalınlığının %10’u kadar olan kesme boşluğunun miktarı; uygun deneysel çalışmalar ile S235JR malzemenin kesme hattı için özelleştirilmiştir. Deneyler progresif kesme kalıplarında gerçekleştirilmiştir. Kesme işlemi uygulanırken kuvvet sabit tutularak kesme açısı değiştirilmiştir. Yapılan bu çalışmada, 350 ton kesme kuvveti uygulanarak; 4°,7°,10°,13° ve 16° olmak üzere 5 farklı açıda kesme işlemi yapılmıştır. Açı değişiminin malzemenin yüzey özellikleri üzerine etkisi incelenmiştir. Makro ve mikro incelemeler yapılmıştır. Yüzeydeki ezilme, çapak ve çatlak oluşumu karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Uygulanan kesme açılarından 16 derecelik açının en uygun kesme açısı olduğu belirlenmiştir. Deneyin sonuçları uygun kesme açısının ve sacın kesme yüzeyi kalitesinin güçlü bir şekilde ilişkili olduğunu göstermiştir. ORCID NO: 0000-0001-7620-2299
Anahtar Kelimeler: Kalıp Kesme, S235JR, Kesme Açısı, Otomotiv
|
