Bu çalışmada, orta karbonlu ferritik-perlitik matriksli bir çelik (0.44C, ağ.-%) üzerine NiCrBSi esaslı tozlar (50-150 μm) kullanılarak fiber lazer (1200 W) ile argon koruyucu gaz atmosferinde tekli ve çoklu pasolarda dolgu kaynakları yapılmıştır. Lazer kaynak işlemi sonrası dolguların ve dolgu-altlık malzeme geçiş bölgelerinin metalurjik ve mekanik karakterizasyonu gerçekleştirilmiştir. Paso sayısı kaynak kalınlığının değişiminde belirleyici olup, tek pasoda kaynak kalınlığı ~130 μm seviyesindeyken, çoklu pasoda kalınlık ~790 μm seviyesine ulaşmıştır. Mikroskobik incelemeler ile yapılan metalurjik analizler; pasoya bağlı olarak dolgu matriksinin dentritik/hücresel bir katılaşma yapısı sergilediğini ve ısı tesiri altında kalan bölgelerde çoğunlukla martenzitik bir yapının oluşabildiğini göstermiştir. Isı tesiri altında kalan bölge derinliği paso sayısına bağlı olarak değişkenlik göstermiştir. Tekli pasoda bu bölge derinliği ~730 μm değerinde iken, çoklu pasoda bu değer ~930 μm seviyesindedir. Dolgu kaynağında ve dolgu-altlık malzeme geçişlerinde yapılan mikrosertlik taramaları; (i) tekli pasoda hızlı soğuma nedenli oluşan nikelce zengin ince dentritik yapıya ve interdendritik bölgelerde var olan ötektik ikincil fazlara bağlı olarak çoklu pasoya kıyasla daha sert bir yapının oluştuğunu, (ii) çoklu pasoda temper etkisi nedeni ile katılaşma yapısında morfolojik değişime bağlı olarak sertliğin azalabildiğine ve (iii) ısı tesiri altında bölgede var olan martenzite de bağlı olarak altlık malzeme sertliğinin (~215 HV0.2) oldukça üzerinde bir sertlik değerine (~600 HV0.2) ulaşıldığını ortaya koymuştur. (Bu çalışma birinci sırada yer alan yazarın Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde gerçekleştirilen tezinden üretilmiştir. ORCID NO: 0009-0006-7100-5556)
Anahtar Kelimeler: Çelik, Lazer Dolgu Kaynağı, NiCrBSi, Karakterizasyon.
|
