Bu çalýþmada, orta karbonlu ferritik-perlitik matriksli bir çelik (0.44C, að.-%) üzerine NiCrBSi esaslý tozlar (50-150 μm) kullanýlarak fiber lazer (1200 W) ile argon koruyucu gaz atmosferinde tekli ve çoklu pasolarda dolgu kaynaklarý yapýlmýþtýr. Lazer kaynak iþlemi sonrasý dolgularýn ve dolgu-altlýk malzeme geçiþ bölgelerinin metalurjik ve mekanik karakterizasyonu gerçekleþtirilmiþtir. Paso sayýsý kaynak kalýnlýðýnýn deðiþiminde belirleyici olup, tek pasoda kaynak kalýnlýðý ~130 μm seviyesindeyken, çoklu pasoda kalýnlýk ~790 μm seviyesine ulaþmýþtýr. Mikroskobik incelemeler ile yapýlan metalurjik analizler; pasoya baðlý olarak dolgu matriksinin dentritik/hücresel bir katýlaþma yapýsý sergilediðini ve ýsý tesiri altýnda kalan bölgelerde çoðunlukla martenzitik bir yapýnýn oluþabildiðini göstermiþtir. Isý tesiri altýnda kalan bölge derinliði paso sayýsýna baðlý olarak deðiþkenlik göstermiþtir. Tekli pasoda bu bölge derinliði ~730 μm deðerinde iken, çoklu pasoda bu deðer ~930 μm seviyesindedir. Dolgu kaynaðýnda ve dolgu-altlýk malzeme geçiþlerinde yapýlan mikrosertlik taramalarý; (i) tekli pasoda hýzlý soðuma nedenli oluþan nikelce zengin ince dentritik yapýya ve interdendritik bölgelerde var olan ötektik ikincil fazlara baðlý olarak çoklu pasoya kýyasla daha sert bir yapýnýn oluþtuðunu, (ii) çoklu pasoda temper etkisi nedeni ile katýlaþma yapýsýnda morfolojik deðiþime baðlý olarak sertliðin azalabildiðine ve (iii) ýsý tesiri altýnda bölgede var olan martenzite de baðlý olarak altlýk malzeme sertliðinin (~215 HV0.2) oldukça üzerinde bir sertlik deðerine (~600 HV0.2) ulaþýldýðýný ortaya koymuþtur. (Bu çalýþma birinci sýrada yer alan yazarýn Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde gerçekleþtirilen tezinden üretilmiþtir. ORCID NO: 0009-0006-7100-5556)
Anahtar Kelimeler: Çelik, Lazer Dolgu Kaynaðý, NiCrBSi, Karakterizasyon.
|
