Plastiklerin günlük yaşamda vazgeçilemeyen bir malzeme haline gelmesiyle kullanımı günden güne artarak plastik üretimi ve kullanımında önemli miktarda atık ortaya çıkmaktadır. Plastik malzemelerin verimli ve sürdürülebilir bir şekilde bertaraf edilmesi, katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülmesi büyük önem taşımaktadır. Plastik malzemelerin çevre üzerinde olumsuz etkileri mevcuttur. Bu etkileri minimize edebilmek adına geri dönüşüm, yeniden kullanım gibi farklı bertaraf tekniklerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu farklı dönüşüm yöntemleri içerisinde düzenli depolama, yakma, mekanik parçalama gibi geleneksel yöntemler mevcuttur. Ancak, bu yöntemler çevresel sorunları istenilen ölçüde minimize etmemektedir ve ekonomik açıdan maliyetli olarak bilinmektedir. Plastik malzemelerin geri dönüşüm oranlarının arttırılması için yeni teknoloji olarak piroliz gibi termokimyasal geri dönüşüm teknolojilerinin arttırılması gerekmektedir. Plastik ürünler içerisinde, yüksek yoğunluklu polietilen, polistiren ve polipropilen kentsel katı atıkların büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Bu katı plastik atıklar, çevreyi kirletmek yerine yeniden yaşam döngüsüne sokularak yakıt ve kimyasal üretiminde kullanılabilir. Bu tür plastik malzemeler yeniden kullanım için piroliz işlemine tabi tutulmaktadır. Piroliz işlemi sonunda son ürün olarak katı, sıvı ve gaz ürünler elde edilmektedir. Elde edilen katı ürün toprak şartlandırılması için kullanılabilinirken, sıvı ürün hidrokarbon bileşenlerinden oluşam petrol muadili olarak kullanılabilinen sıvı yağ olarak tanımlanmaktadır. Gaz ürün çıktısı olarak ise hidrojen ve karbonmonoksit ağırlıklı sentez gazı üretilmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, plastik malzemelerin yeniden değerlendirilmesi adına kullanılan piroliz prosesinden hidrokarbon bileşiminden oluşan piroliz yağının elde edilme prosesinin detaylı incelenmesi ile plastik piroliz yağı üretimi için optimum bir yaklaşımı belirlemektir. Mevcutta dizel yakıtına benzer özelliklere sahip daha önceden yapılan çeşitli çalışmalar incelenerek, atık plastiklerden piroliz yağı eldesi üzerine yapılan çalışmalar gözden geçirilmiştir. Plastiğin piroliz prosesi ile geri dönüştürülmesi ile elde edilen sıvı hidrokarbonların fiziko kimyasal özellikleri incelenmiştir. Son olarak plastik geri dönüşümünün CO2 emisyonları üzerindeki etkileri gözden geçirilmiştir. ORCID ID: 0000-0002-5821-7865
Anahtar Kelimeler: piroliz, plastik malzeme, sürdürülebilirlik
|
