Ülkemizde üretimi yapýlmayýp tamamý yurtdýþýndan ithal edilen taþýnabilir pillerin yýllýk tüketim miktarý yaklaþýk 10 000 ton olup bunun yaklaþýk %85’i þarjsýz pilleri oluþturmaktadýr. Ýçeriðindeki aðýr metaller ve kimyasallardan kaynaklý çevre ve insan saðlýðýna oldukça zararlý olan bu malzemelerin bertaraf süreçlerinde, kontrollü toprak altý depolama veya sýnýrlý oranda geri dönüþümü gerçekleþtirilmektedir.
Bu çalýþmada atýk çinko-karbon pil bileþenlerinden pozitif elektrot olan mangan dioksit (MnO2) ile karbon tozu karýþýmý diðer safsýzlýklardan ayrýþtýrýlmasý ve farklý oranlarda polyseter matrisli kompozitlerde deðerlendirilerek ekonomiye kazandýrýlmasýnýn amaçlanmasýdýr. Bu amaçla kullaným ömrünün sonuna gelmiþ olan çinko karbon piller toplanarak parçalanmýþ elde edilen ürün öðütme, yýkama ve nötrleme iþlemlerinden geçirildikten sonra poliester reçine içerisine dolgu malzemesi:poliester oraný 1:100, 5:100, 10:100, 25:100 ve 50:100 olacak þekilde seçilmiþtir. Üretim prosesinde dolgu malzemesinin topaklanma/dibe çökme sorunlarý yaþatmadan oldukça homojen daðýldýðý görülmüþtür. Hazýrlanan kompozitler dog-bone kalýplarda oda sýcaklýðýnda en az 24 saat kürlendikten sonra çýkarýlan kompozitler SEM/EDS cihazý ile yüzey özellikleri ve dolgunun homojenitesi incelenmiþtir. XRD cihazý ile dolgu malzemesi ve kompozitlerin tanecik boyu ve daðýlým özellikleri gözlenmiþ ayrýca kompozitlere tribolojik testler uygulanmýþtýr.
Kompozit malzeme üretiminde karbon tozu ve karbon türevi malzemeler sýklýkla kullanýlmakla birlikte özellikle de atýk pilden elde edilmiþ ve içerisinde iletkenliði saðlayan malzemenin de yer almasý sayesinde iletken özellikte kompozitler elde edilmiþtir. Ayrýca çevresel sorunlara neden olan atýk pillerin katma deðeri yüksek bir ürüne dönüþtürülmesi açýsýndan önemli bir çalýþma olduðu söylenebilir. ORCID NO: 0000-0002-6224-3388
Anahtar Kelimeler: Kompozit malzeme, Atýk pil dönüþümü, Mangan dioksit, Sürdürülebilir yeþil çevre
|
